november 2024: voor Young Professionals te Deventer en omgeving: inschrijven kan nog: Studium Generale: Training Socratisch tafel voorzitten | Hogeschool Saxion
Workshop Socratische Basisvaardigheden
Deze workshop leert je om vraagtechniek uit de methode van het socratisch gesprek toe te passen in je eigen werk.
Vaak denken wij dat we nadenken en samen reflecteren, maar vaak is dat niet het geval; jij of je gesprekpartners schieten namelijk in de eerste gedachte die opkomt, in een mening, in een aanname en vooronderstelling, of in een niet- gereflecteerde emotie. Een gezamenlijk gesprek is in een dergelijk geval een schijngesprek: wij wisselen weliswaar gedachten uit, of wij proberen ons gelijk te halen, maar wij denken niet samen na. Soms spreken wij vanuit de goede bedoeling dat we denken dat we het beter weten. Dat kan, maar valt ook te betwijfelen.
Waar het op neer komt is, dat wij vaak niet de vaardigheid hebben om vooropgestelde ideeën op te schorten, om een gesprek te vertragen, om verdiepende vragen te stellen, om uit ons eigen hoofd te gaan en te focussen op wat de ander zegt. Een gesprek draagt daardoor niet bij aan inzicht krijgen in de kwestie die bevraagd wordt.
Socratische gesprekstechnieken helpen je om rond een casus heel veel niet te doen, om veel te laten, om je eigen valkuilen in een gesprek te ontdekken, om innerlijke focus en daarmee gezamenlijke focus te vinden. De socratische gesprektechnieken leren je om vanuit de ruimte die ontstaat de juiste vragen te stellen om verder te komen. Gezamenlijk nadenken, wat meer is dan uitwisselen van meningen, vraagt om inzicht in de structuur van luisteren, vragen en antwoorden. Als je dat kunt, dan weet je een vrije ruimte te scheppen waarin inzicht kan ontstaan. Een bijeffect is dat jij en jouw gesprekspartners zich werkelijk gehoord voelen. Uiteindelijk vinden wij verheldering over de vraag die ter tafel ligt. Wij zoeken zoveel mogelijk naar een antwoord dat onze toets van waarachtigheid en rechtvaardigheid kan doorstaan.
In ons socratisch gesprek wordt een uitgangsvraag allereerst concreet gemaakt in een praktisch ervaringsvoorbeeld van een van de gesprekdeelnemers. Vervolgens passen wij daarop stap voor stap de socratisch onderzoekende en verdiepende vragen toe.
Voorbeelden van uitgangsvragen die ik behandeld heb: Wat is de grens aan iemand helpen? – Onder welke voorwaarden is een conflict vruchtbaar? – Wat is vrijheid? – Wanneer is een leugen te rechtvaardigen? – Wanneer is aanpassen zelfbedrog? – Tot hoever ben ik verantwoordelijk voor een ander? – Mag ik in mijn professie een niet wetenschappelijk getoetse methode toepassen? – etc. etc.
De methode van het socratisch gesprek komt voort uit het vakgebied van de praktische filosofie. De socratische methode vormt een grondslag, waarop andere gesprekstechnieken en therapieën voortbouwen, zoals Moreel Beraad, NLP, Geweldloos communiceren en diverse coaching-en communicatiemethodes. Door de basis goed te kunnen beoefenen worden dergelijke andere methodes makkelijker en scherper toepasbaar.
WORKSHOPS
Socratische Basisvaardigheden, deze workshop duurt een dag, of in verkorte vorm met voorbereiding, een dagdeel. Ik geef deze in een professionele setting in company.
Diner Pensant en Promenade Pensante. Workshops in informele setting, bijvoorbeeld als een Diner Pensant, met net zoveel niveaus van vragen als gangen in het menu, of als Promenade Pensante, met een wandeling. Dit is in de geest van Socrates, die zijn dialogen ook alleen voerde tijdens een maaltijd of een wandeling, gezien de verkwikkende werking voor lichaam en geest . De uitgangsvraag zet de toon en deze stem ik af met de opdrachtgever.
Hella begeleidt een gesprek Het kan zijn dat je een specifiek vraagstuk met een team wilt onderzoeken. Ik begeleid in zo’n geval zelf dat socratisch onderzoek.
Daarnaast kun je me inzetten voor een workshop Socratisch Motiveren of train de trainer in het begeleiden van een socratisch gesprek. Bel of mail me als je meer wilt weten over mogelijkheden.